Kees Vermeer interviewde onderzoeker Toine Remers DOQ.nl over zijn promotie-onderzoek naar het verbeteren van de coördinatie en betaalbaarheid van zorg voor patiënten met multimorbiditeit. Hij onderzocht enkele initiatieven voor betere zorg voor mensen met multimorbiditeit. “Er zijn veel hobbels, maar de initiatieven zijn veelbelovend en leerzaam.”
Lees het volledige artikel
UMC’s (universitaire medische centra) zijn complexe organisaties. Dit heeft te maken met de omvang van de organisatie, haar plaats in het zorglandschap, de relatie met de universiteit en de verschillende kernfuncties binnen één en dezelfde organisatie. Er bleek weinig onderzoek te zijn gedaan naar de complexiteit van de organisatie en het bestuur van UMC’s. Dit proefschrift verschaft meer inzicht in de context waarbinnen een UMC is georganiseerd …
Interview met Patrick Jeurissen over effecten van mogelijke bezuinigingsrondes voor de curatieve zorg.
Lees het volledige artikel.
In Nederland is geïntegreerde palliatieve zorg (IPC) bezig aan een opmars. Onderzoek naar de effecten ervan op niet-gepaste zorg in de einde levensfase blijven vaak beperkt tot een enkele zorgsetting. In deze studie is het effect van IPC op mogelijk niet-gepaste zorg aan het levenseinde en de zorgkosten in de laatste 30 dagen van het leven in Nederland onderzocht aan de hand van declaratiedata.
In dit onderzoek volgden de onderzoekers van IQ Health en Bernhoven de speciale de ChrOnic CaRe (CORE) polikliniek voor regievoering bij mensen met meerdere chronische aandoeningen (multimorbiditeit) in ziekenhuis Bernhoven. Hun conclusie? Dit blijkt mogelijk én de eerste verkenningen lijken te wijzen op een lager zorggebruik. Dit zijn slechts twee van de vele inzichten uit een langdurige studie naar de invoering van deze speciale polikliniek.
Zorgsystemen zijn nog steeds aandoeningsgericht, wat het ziektemanagement van patiënten met meerdere chronische aandoeningen tegelijkertijd (multimorbiditeit) frustreert en grote vraagtekens oproept over de houdbaarheid van deze benadering. In november 2019 startte ziekenhuis Bernhoven in Uden met een integrale chronische zorgpoli (CORE) met als doel de zorg voor mensen met multimorbiditeit te optimaliseren. Deze studie beschrijft de evaluatie van de implementatie van deze poli.
Onderzoeker Toine Remers zocht tijdens zijn promotieonderzoek naar bruikbare mechanismen voor de stroomlijning van zorg voor patiënten met meerdere chronische aandoeningen. Nieuwe zorg- en organisatievormen moeten door het stroomlijnen van zorg leiden tot meer overzicht en een betere coördinatie, wat bij kan dragen aan de kwaliteit van zorg voor deze patiëntengroep. Ook bepaalde hij de potentiële bijdrage ervan aan de betaalbaarheid van zorg als geheel.
Gezond leven en preventie staan prominent op de beleidsagenda, ook in de gezondheidszorg. Maar op welke manier preventie het beste kan worden ingericht, blijft vooralsnog onduidelijk. In dit artikel presenteren de onderzoekers een gedragswetenschappelijk kader dat concreet invulling geeft aan de organisatie en inzet van preventieve gedragsinterventies in de zorg.
De opschaling van effectieve projecten is een grote uitdaging en er is nog weinig aandacht voor. Aan de hand van voorbeelden omschrijft arts-promovendus Daniëlle Kroon de vier belangrijke domeinen binnen opschaling.
In zijn proefschrift laat onderzoeker Joris Müskens zien dat niet-passende zorg ook in Nederland voorkomt, maar dat de totstandkoming van een goede meting nog niet zo makkelijk is als soms wordt gedacht.
Onderzoeker Toine Remers zocht tijdens zijn promotieonderzoek naar bruikbare mechanismen voor de stroomlijning van zorg voor patiënten met meerdere chronische aandoeningen. Nieuwe zorg- en organisatievormen moeten door het stroomlijnen van zorg leiden tot meer overzicht en een betere coördinatie, wat bij kan dragen aan de kwaliteit van zorg voor deze patiëntengroep. Ook bepaalde hij de potentiële bijdrage ervan aan de betaalbaarheid van zorg als geheel.
In zijn proefschrift laat onderzoeker Joris Müskens zien dat niet-passende zorg ook in Nederland voorkomt, maar dat de totstandkoming van een goede meting nog niet zo makkelijk is als soms wordt gedacht.
Artikel naar aanleiding van het proefschrift van Toine Remers.
Lees het volledige artikel.
in deze policybrief analyseren onderzoekers de effecten van de hoge inflatie op ziekenhuizen. Ze onderzoeken de mate waarin de ziekenhuizen de verhoogde kosten door inflatie vergoed krijgen en de mate waarin wordt gedifferentieerd tussen ziekenhuizen in inflatie-compensatie. Zij vinden dat ziekenhuizen niet volledig vergoed worden voor (variatie in) inflatie en dat inflatie daarmee een bron is voor oplopende verschillen in de bedrijfsvoering van ziekenhuizen: sommige ziekenhuizen profiteren van inflatie en andere ziekenhuizen ondervinden nadelen van inflatie...
Door de toenemende vergrijzing neemt de druk op de acute zorg al jaren toe. In 2020 publiceerde VWS de 'Houtskoolschets acute zorg' en dit werd in 2022 aangevuld met specifieke uitgangspunten voor beleid. Met name gericht op het verbeteren van de organisatorische efficiëntie en de samenwerking binnen de keten en op regionaal niveau. Onderzoekers van IQ Health brachten de huidige werkervaringen van spoedeisende hulp (SEH) professionals in de regio Nijmegen in kaart. Daarnaast beschrijven ze hun visie op de toekomst van de acute zorgsector (in de regio).
Open de policy brief.
Door hun complexe structuur is het voor Academische Medische Centra (AMC's) moeilijk om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Volgens de literatuur kunnen dergelijke uitdagingen aangepakt worden met bedrijfsmodellen. Dit is het eerste onderzoek dat inzicht geeft in het gebruik van businessmodellen in Nederlandse AMC's. Uit ons onderzoek blijkt dat een bedrijfsmodel de complexe organisatie van AMC’s kan ondersteunen, maar dat het ontwerp en gebruik van bedrijfsmodellen varieert.
Deze studie is de eerste stap in het bepalen of voorspellingsmodellen kunnen helpen bij het identificeren welke patiënten met meerdere chronische aandoeningen het meest behoefte hebben aan geïntegreerde zorg. Het doel is om toekomstig zorggebruik, dat in potentie is te voorkomen, binnen deze groep te identificeren.
In dit artikel bespreken de auteurs de resultaten en vooruitzichten van de markthervorming in de Nederlandse gezondheidszorg die in 2006 van kracht werd. De centrale boodschap is dat de hooggespannen verwachtingen van de markthervorming niet zijn uitgekomen.
Als mensen met dementie thuis wonen, zijn ze voor de meeste gezondheidszorgbehoeften lange tijd vooral afhankelijk van diverse zorgverleners in de eerste lijn. Suboptimale samenwerking en communicatie tussen de verschillende zorgverleners kan voor deze patiëntengroep leiden tot inefficiënte zorg of zelfs slechtere zorguitkomsten. In het zorgprogramma DementieNet toonden onderzoekers reeds aan dat met een gestructureerde netwerkbenadering in deze eerste lijn de kwaliteit van de zorg voor deze patiënten verbetert. Er was echter nog weinig bekend over de impact van DementieNet op opnamerisico’s en zorgkosten. Dit onderzoek pakt deze kenniskloof aan.
Ziekenhuizen met winstoogmerk verwerven een steeds groter deel van de gezondheidszorgmarkt. Omdat ze structureel niet beter presteren dan andere eigendomstypen, rijzen er vragen over de wenselijkheid van deze trend. Strategieën met winstoogmerk, zoals consolidatie, segmentalisering en turnaround-management, zullen het toekomstige ziekenhuislandschap beïnvloeden en de huidige one-size-fits-all ziekenhuizen kunnen ontwrichten.
Onderzoek naar de financiering van ziekenhuiszorg richt zich voornamelijk op prikkels in het financiële systeem buiten het ziekenhuis, het vergoedingsmodel. En opvallend genoeg is er weinig bekend over (prikkels in) de interne financiering in ziekenhuizen, het verdelingsmodel. Dit onderzoek geeft inzicht in de interactie van verschillende vergoedings- en verdelingsmodellen die in Nederlandse ziekenhuizen worden gebruikt, en hoe deze de financiële uitvoer van ziekenhuiszorg beïnvloeden.
Non-invasieve telemonitoring heeft tot doel de zorg voor patiënten met chronisch hartfalen (HF) te verbeteren door ziekenhuisopnames te verminderen en patiëntervaringen te verbeteren. Toch lijkt duurzame adoptie ervan nog beperkt. Met deze studie geven onderzoekers inzicht in de processen die een duurzame adoptie van telemonitoring voor patiënten met HF kunnen ondersteunen.
Karel-Peter Companje verrichtte afgelopen jaren historisch onderzoek naar het kostenbeheersingsbeleid in de zorg over de afgelopen vijftig jaar, en schreef daar twee boeken over. In dit paper extraheert hij met co-auteur Patrick Jeurissen de belangrijkste lessen die uit vijftig jaar kostenbeheersingsbeleid getrokken kunnen worden. Lessen die bedoeld zijn als inzichten en handvatten voor toekomstig beleid.
De toenemende focus op persoonsgericht zorg binnen de oncologie contrasteert met de grotere druk op de houdbaarheid van ons zorgstelsel. Hierdoor steekt de discussie over wat waarde is in de zorg opnieuw de kop op. Waarde is echter een breed begrip en honoreren van alle aspecten ervan lijkt financieel niet houdbaar. De auteurs reflecteren met een narratief review op het concept waarde en hoe waarde in de oncologische zorg met alternatieve strategieën is te vergroten.
Het integraal zorgakkoord (IZA) beschrijft passende zorg als norm voor de Nederlandse zorg. De keerzijde van passende zorg is niet-gepaste zorg, zorg waarvan bewezen is dat deze geen of weinig toegevoegde waarde heeft voor de patiënt en zelfs schadelijk kan zijn. We onderzochten voor drie aandoeningen de omvang van het probleem van niet-gepaste zorg onder huisartsen in Nederland.
Met de vergrijzing van de populatie stijgt ook de incidentie van andere ziektebeelden. Dit zal resulteren in de toename van comorbiditeit bij oncologische patiënten. Het hebben van comorbiditeit heeft impact op behandelkeuzes, behandeluitkomsten en zorgkosten van oncologische patiënten. Wij onderzochten de grootte van het comorbiditeitvraagstuk bij oncologische patiënten.
Nederland vergrijst en met een steeds ouder wordende bevolking is er ook een toename te zien in het aantal mensen met twee of meer aandoeningen, multimorbiditeit genoemd. Dit resulteert in een toename in de complexiteit van hun zorgvraag waar de huidige, vaak gefragmenteerde, organisatie van zorg nog onvoldoende op is toegerust. Dit heeft een gebrekkige coördinatie tot gevolg wat leidt tot inefficiënt zorggebruik en onnodige extra zorgkosten. Organisatorische initiatieven die dit willen ondervangen door een meer geïntegreerde benadering van multimorbiditeit ondervinden daarbij vaak hinder van de huidige betaalmodellen, waarbij veelal nog de behandeling van één aandoening centraal staat. We gingen in de internationale literatuur op zoek naar betaalmodellen die beter zijn afgestemd op de behandeling van multimorbiditeit.
Chronisch hartfalen (HF) vormt een grote uitdaging voor de gezondheidszorg. De coördinatie van de zorg tussen eerstelijns- en tweedelijnszorg is van cruciaal belang om de juiste zorg op de juiste plaats te ontvangen. Om die continuïteit van zorg te ondersteunen zijn er in Nederland Regionale Transmurale Afspraken (RTA's) ontwikkeld. Er is echter weinig bekend over hoe de stakeholders de ontwikkeling en het gebruik van deze RTA's ervaren. Dit kwalitatieve onderzoek geeft inzicht in deze ervaringen en kijkt daarnaast ook welke factoren hierop van invloed zijn.
Door ontwikkelingen in patiëntgerichte zorg worden behoeftes en wensen van patiënten drijvende krachten achter besluitvorming bij de behandeling van kanker. In combinatie met de stijgende kankerincidentie en uitgaven aan oncologische zorg rijst de vraag: Wat is waardevolle zorg bij kanker in het licht van beperkte budgetten en patiëntgerichte zorg? We inventariseerden belangrijke waarden bij de behandeling van kanker en vervolgens wat de implicaties ervan zijn voor besluitvorming op meerdere niveaus.
Minder bekend, maar administratieve lasten- en regeldruk kunnen ook bij patiënten, hun ouders of mantelzorgers behoorlijk oplopen. Hiervoor is echter nauwelijks aandacht, niet in het integraal zorgakkoord, maar ook niet in de wetenschappelijke literatuur. In dit onderzoek brachten we de belasting en de oorzaken in kaart bij de ziekte van Duchenne, een progressieve spieraandoening waar dit probleem in grote mate speelt.
Het de-implementeren van niet-gepaste zorg is mogelijk. De laatste jaren zijn veel strategieën om dit te doen succesvol gebleken. Nu is het tijd voor de volgende stap: deze strategieën breder verspreiden en implementeren met zorgverleners in andere ziekenhuizen of huisartsartsenpraktijken. Om dit proces te bespoedigen hebben we in kaart gebracht welke factoren de opschaling beïnvloeden en hoe ze gebruikt kunnen worden om succesvol op te schalen.
Niek Stadhouders, Erik Wackers, Rick Smit en Patrick Jeurissen beschrijven in dit ESB artikel wat de gevolgen zijn van liberalisering van de Nederlandse zorgkapitaalmarkt. Zorginstellingen zijn voor leningen nu afhankelijk van commerciële kapitaalverstrekkers, terwijl de financiering voorheen door de overheid geborgd werd. Wat zijn de gevolgen?
Lees het volledige artikel.
De almaar stijgende zorgkosten roepen een continue discussie op hoe de zorg meer doelmatig te maken. Er is veel belangstelling voor het aanpakken van structurele inefficiënties en (organisatorische) verspilling. IQ healthcare onderzocht op intiatief van de Spring Foundationhoe het zit met structuurproblemen in de Nederlandse zorg en de daarmee samenhangende faalkosten.
In dit artikel verkennen en beschrijven we de beweging richting populatiebekostiging in de Nederlandse zorg. We bekijken recente politieke bewegingen, kleinschalige (Nederlandse) experimenten met populatiebekostiging en vergelijken en interpreteren deze in de context van internationale literatuur. Dit biedt inzichten voor beleidsmakers die op zoek zijn naar nieuwe, op populatie gebaseerde betalingssystemen.
Het belangrijkste instrument voor de beheersing van kosten van de curatieve zorg is gereguleerde concurrentie of marktwerking. De invoering van de Zorgverzekeringswet in 2006 dekt met de basisverzekering het grootste deel van alle curatieve zorg, maar tandheelkundige zorg of mondzorg wordt vrijwel niet of beperkt door aanvullende verzekeringen gedekt. In dit tweeluik beschrijft collega Karel-Peter Companje hoe deze situatie door een decennialange geschiedenis is ontstaan en vooral: wat de gevolgen zijn voor de Nederlandse gebitskwaliteit door eigen betalingen, beperkte verzekerbaarheid en marktwerking.
Het idee bestaat dat integratie van spoedeisende hulpafdelingen (SEH) en huisartsenposten (HAP) voor zorg buiten kantooruren, de druk op de acute zorgketen verlicht. Sinds 2010 is de integratie van SEH en huisartsenpost (HAP) in sterke mate toegenomen. Het idee is dat dit leidt tot een reductie van onnodige SEH-bezoeken, doordat patiënten met dezelfde kwaliteit van zorg behandeld kunnen worden in de eerste lijn, tegen lagere kosten. Er zitten hiaten in het bestaande wetenschappelijke bewijs hiervoor.
Na de medisch-specialisten en de verpleegkundigen hebben nu ook de huisartsen een beter-niet-doen-lijst opgesteld. Het doel van deze lijst is het terugdringen van niet-passende zorg in de huisartsenpraktijk. Onderzoekers van het Radboudumc hebben in samenwerking met het Nederlands Huisartsen Genootschap 385 aanbevelingen gevonden in de richtlijnen voor huisartsen die opriepen om iets niet te doen of terughoudend te zijn.
Het kabinet-Rutte IV wil de regeldruk voor zorgprofessionals aanpakken. Tegelijkertijd staat er beleid in de steigers, zoals passende zorg, dat gemakkelijk tot hogere administratieve kosten kan leiden. Het is de vraag in hoeverre de baten van het zorgbeleid opwegen tegen de extra administratieve kosten ervan.
Lees het volledige artikel.
Nederland vergrijst en met een steeds ouder wordende bevolking is er ook een toename te zien in het aantal mensen met twee of meerdere aandoeningen, multimorbiditeit genoemd. Dit resulteert in een toename in de complexiteit van hun zorgvraag waar de huidige vaak gefragmenteerde organisatie van zorg nog onvoldoende op is toegerust. Initiatieven die dit willen ondervangen door een meer geïntegreerde benadering van multimorbiditeit ondervinden hinder van de huidige betaalmodellen ...
Artikel van Frank van Wijck waarin hij aandacht besteed aan het boek ‘The market reform in Dutch health care’ van Hans Maarse en Patrick Jeurissen en hun interview in Het Financieel Dagblad.
Lees het volledige artikel.
Wereldwijd worden zorguitgaven voor een groot deel bepaald door de medisch-specialistische zorg. Ziekenhuizen zijn daarom aantrekkelijk voor overheden en verzekeraars bij het terugdringen van zorgkosten. Ziekenhuizen zijn echter grote complexe organisaties waar ingrepen van buitenaf niet altijd het beoogde effect sorteren. In deze studie analyseren we interne ziekenhuisstrategieën gericht op hogere kwaliteit en lagere kosten. We identificeren elf thema’s die van belang zijn bij de implementatie. Deze strategieën lijken veelbelovende opties om zowel de kwaliteit van de patiëntenzorg te verbeteren als de zorgkosten te verlagen.
In zowel in de wetenschappelijke als de beleidswereld is er momenteel veel aandacht voor het besparingspotentieel van telemonitoring, het op afstand meten van fysiologische waarden. Het idee is dat door vroegtijdige signalering van achteruitgang en ingreep, er een ernstigere zorgvraag voorkomen kan worden. Onze review laat zien dat telemonitoring bij hartfalen hier niet consequent toe leidt en zelfs kan leiden tot extra zorgvraag.
Sommige verpleeghuizen leken beter in staat zich te beschermen tegen de gevolgen van de coronapandemie (COVID-19) dan anderen. Eerdere reviews suggereerden dat aanbieders met winstoogmerk een slechtere kwaliteit van zorg bieden. Organisatorische kenmerken zouden daarom mede bepalend kunnen zijn in het effect van de COVID-19-pandemie. Dit onderzoek beantwoordt de vraag of de eigendomssituatie van een zorginstelling van invloed is op de effectiviteit van de respons op de COVID-19-pandemie.
In steeds meer landen in de wereld worden physician assistants (PA) en verpleegkundig specialisten (VS) ingezet om de druk op het gezondheidszorgsysteem te verlichten. De Nederlandse overheid implementeerde ook een breed pakket aan maatregelen om deze ontwikkeling te stimuleren. Onbekend blijft tot op heden wat de invloed van deze maatregelen is op de omvang en inzet van PA en VS. Ellen Dankers - de Mari wil hier met haar onderzoek verandering in brengen.
‘Minder bureaucratie’ en ‘meer preventie’ zijn populaire beleidsstrategieën om de zorg betaalbaar te houden, maar dit beleid komt onvoldoende van de grond. Luc Hagenaars onderzocht hoe dit komt en beschrijft zijn bevindingen in zijn lekenpraatje en zijn proefschrift getiteld 'Reducing paper and sugar for fiscally sustainable healthcare systems'.
De suikerconsumptie neemt wereldwijd toe met nadelige effecten op de (mond)gezondheid. Belastingen op frisdranken zijn bewezen effectief om de suikerconsumptie te verminderen. Bewijs alleen is echter zelden voldoende om dergelijk beleid in te voeren. Dit artikel vat daarom de literatuur samen over zowel de effectiviteit als de bredere beleidsdeterminanten van een suikertaks.
Het aantal commerciële zorgaanbieders is in de laatste decennia in veel zorgsystemen sterk gestegen. In dit proefschrift analyseert Florien Kruse hoe de markt van commerciële zorgaanbieders zich heeft ontwikkeld en hoe commerciële zorgaanbieders presteren ten opzichte van "traditionele" (publieke en in sommige gevallen non-profit) aanbieders. Kruse concludeert dat commerciële zorgaanbieders kansen bieden voor de houdbaarheid van ons zorgsysteem, maar signaleert ook een keerzijde.
De verpleeghuissector is onevenredig zwaar getroffen door de COVID-19 pandemie. Sommige verpleeghuizen deden het echter beter dan andere. Wat ligt hieraan ten grondslag? Onderzoekers evalueerden in deze literatuurstudie de relatie tussen de eigendomsstructuur van verpleeghuizen en hun prestaties tijdens de COVID-19-crisis.
De registratielast voor zorgprofessionals zou steviger op de beleidsagenda moeten komen te staan. In hun studie voeren Marieke Zegers en collega's een overtuigend argument aan waarom dat zo zou moeten zijn. In Nederlandse ziekenhuizen besteedt een zorgprofessional gemiddeld 52,3 minuten per dag aan kwaliteitsregistraties en monitoringinstrumenten. Daarnaast zijn er nog veel meer administratieve taken...
In haar proefschrift heeft Yvonne de Man voor het eerst voor Nederland het zorggebruik en de praktijkvariatie in kaart gebracht voor verschillende typen zorg voor chronisch zieken patiënten, en zowel binnen als buiten het ziekenhuis.
Tweederde van de Nederlandse huisartsen geeft aan dat niet-gepaste zorg regelmatig voorkomt. Belangrijke redenen zijn het behouden van een goede relatie met de patiënt en gebrek aan tijd. Huisartsen geven aan dat het informeren en scholen van patiënten en collega’s kan helpen bij het terugdringen van niet-gepaste zorg. Dit blijkt uit een vragenlijstonderzoek door Tijn Kool en Simone van Dulmen, gepubliceerd in BMJ open.
COVID-19 biedt kansen voor positieve hervormingen in de gezondheidszorg nu wegen van beleidsoplossingen, politiek en problemen samenkomen. Dit momentum moeten we benutten nu het kan ...
In een publicatie op de website van het 'International Long-term care Policy Network' geven collega's Florien Kruse en Toine Remers een overzicht van alle Nederlandse maatregelen in reactie op de Covid-19 uitbraak in Nederland.
Het Coronavirus zal het Nederlandse zorgsysteem structureel veranderen stellen onderzoekers van het Radboudumc. Zij geven in dit ESB artikel hun visie op de financiële en organisatorische gevolgen van deze virusuitbraak. Waar oude belemmeringen nu wijken voor pragmatische oplossingen, het effect op de discussie over de concentratie van de acute zorg en hoe deze uitbraak het belang van een infrastructuur voor collectieve preventie zichtbaar maakt.
In a blogseries of Health Economics, Policy and Law about the respons of countries on the Covid-19 pandemic, Patrick Jeurissen and collegues describe the Dutch respons on Covid-19 and the typical elements in this approach.
Er is vrij weinig bekend over de particuliere verpleeghuissector. Wij weten bijvoorbeeld niet eens precies hoeveel particuliere verpleeghuizen er in Nederland actief zijn. We weten wel dat de sector substantieel is gegroeid. Met deze studie is allereerst de samenstelling van de particuliere verpleeghuissector in kaart gebracht en hebben we bovendien geanalyseerd welke factoren de groei van de particuliere verpleeghuizen kunnen verklaren. Dit hebben we gedaan met een mixed-methods benadering: een combinatie van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden...
Auteurs: Stefan Auener, Niek Stadhouders, Simone van Dulmen en Patrick Jeurissen
Download de policy brief
Auteurs: Erik Wackers, Niek Stadhouders, Simone van Dulmen en Patrick Jeurissen
Download de policy brief
Auteurs: Yvonne de Man en Patrick Jeurissen
Download de policy brief
Verschillende Europese landen bieden in toenemende mate zorg in private ziekenhuizen aan. Het aanbieden van private zorg zou leiden tot een betere toegankelijkheid, betere kwaliteit en efficiëntere zorg. Maar is dit ook zo? Hoe zit het eigenlijk met de relatieve prestaties van private ziekenhuizen in vergelijking met publieke ziekenhuizen?
Met dit onderzoek brengen de onderzoekers in kaart of private ziekenhuizen efficiënter, kwalitatief beter en toegankelijker zijn dan publieke ziekenhuizen in de Europese Unie.
Artsen kunnen een belangrijke rol spelen in de beheersing van de zorguitgaven door zich te richten op zorg die waarde toevoegt voor de patiënt en zorg die dat niet doet uit te sluiten. De mate waarin artsen zich verantwoordelijk voelen voor het beheersen van de kosten - Financial stewardship - is echter nauwelijks vastgesteld. In dit artikel presenteren we de resultaten van een pilotsurvey waarmee we het financial stewardship onder artsen hebben vastgesteld.
Administratie is een belangrijk onderdeel van zorgstelsels. Het belang kan toenemen doordat vraag en aanbod in de zorg complexer wordt, maar gek genoeg krijgt dit onderwerp relatief weinig aandacht in de academische gemeenschap. Daarom vergeleken wij hoe administratieve lasten verschillen tussen OECD landen en typen zorgstelsels.
De top 1% van de mensen met hoogste zorgkosten is verantwoordelijk voor bijna een kwart van de zorgkosten, de top 5% voor bijna de helft van de kosten. Dit roept de vraag op wie deze veelgebruikers van zorg zijn: Welke zorg gebruiken zij en is het mogelijk om de zorg voor deze patiënten te verbeteren? Recent publiceerden wij hierover in BMJ Open en in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde.
ParkinsonNet is een innovatie met lage kosten om de zorg voor patiënten met de ziekte van Parkinson te optimaliseren. ParkinsonNet werd in 2004 ontwikkeld als een netwerk van fysiotherapeuten in verschillende regio's in Nederland. Inmiddels heeft het netwerk een nationaal bereik, met 70 regionale netwerken en ongeveer 3.000 speciaal opgeleide professionals uit 12 disciplines en spreidt de formule zich uit naar andere landen waar het dient als een model voor succesvolle en schaalbare, maar zuinige innovatie.
Afgelopen maanden is onderzoek gedaan binnen een ziekenhuis naar de uitwerking van het ‘samenwerkingsmodel’, voortkomend uit de integrale bekostiging, op het sturen op doelmatige, integrale en kwalitatieve zorg. Het kwalitatieve onderzoek gaf zicht op de zienswijzen van de verschillende betrokkenen op deze nieuwe samenwerkingsconstructie.
Begin 2012 werd een hogere eigen bijdrage voor de ggz ingevoerd. Onderzoek van bijna anderhalf miljoen behandelrecords in de periode 2010-2012 laat zien dat deze verhoging leidde tot een afname in zorggebruik bij mensen met zowel ernstige als milde aandoeningen. Dit effect was groter bij de lagere inkomensgroepen. Tegelijkertijd was er een toename te zien in inzet van onvrijwillige opnames en acute geestelijke zorg. Dit artikel laat zien hoe de extra kosten die met deze toename samenhangen de eerdere besparingen lijken te overtreffen.
De huisarts als poortwachter wordt geacht onnodige (dure) zorg in het ziekenhuis te voorkomen. Een belangrijk facet van de poortwachterfunctie is kostenbewustzijn onder huisartsen en het rekening houden met kosten bij behandelbeslissingen. De Celsus academie heeft deze beide facetten van Physician Stewardship in tien landen onderzocht. Wij vonden grote verschillen tussen landen op deze indicatoren. Nederland scoorde gemiddeld in vergelijking met andere landen.
Wereldwijd is de aandacht voor het extra belasten van ongezond voedsel en suikerhoudende dranken de laatste jaren in sneltreinvaart toegenomen. Zulke belastingmaatregelen werden vooralsnog met name ingezet bij alcohol en tabak, maar ze worden inmiddels steeds vaker ingezet voor ongezond voedsel en suikerhoudende dranken.Omdat er nog erg weinig inzicht is in de factoren die van invloed zijn op een succesvol beleid hebben onderzoekers een overzicht gemaakt van de beleidsinhoud en -context in 13 casussen.
De Nederlandse verzorgingsstaat is uniek door zijn private basisverzekering en AWBZ. In dit boek wordt door de bril van de voorziening van het ziekterisico naar de geschiedenis van de verzorgingsstaat gekeken. Sociale verzekering en gezondheidszorg lijken gescheiden domeinen, maar worden verbonden door de verzekering van het risico van ziekte en zorg. De auteurs gaan in op vragen als: wat is de samenhang tussen behoefte aan verzekering, debat, wetgeving en het effect van verzekering van risico’s? Hoe wordt de structuur van zorg beïnvloed door de keuze voor private of publieke regeling van deze verzekeringen? Hoe krijgt de uitvoering van verzekering van zorg en sociale verzekering vorm in samenhang met visies op staat en maatschappelijk middenveld?
In het artikel ‘Medicalisation and Overdiagnosis: What Society Does to Medicine’ bieden de auteurs een nieuwe kijk op de invloed van de samenleving en de maatschappelijke context op de geneeskunde, in het bijzonder op medicalisering en overdiagnose. Doorgaans wordt de relatie andersom gelegd waardoor de invloed van de samenleving op de geneeskunde onderbelicht blijft.
Als een politicus op campagne roept dat zorgverzekeraars terug hun hok in moeten, hoeft hij zich zelden nader te verklaren. De afkeer van deze organisaties is zo wijdverbreid, dat instemmend geknik zijn deel is. Waarom hebben we zo’n hekel aan zorgverzekeraars? Karel-Peter Companje, historicus zorgfinanciering en als adviseur verbonden aan de Celsus academie, wordt onder andere geïnterviewd over de rol van de zorgverzekeraar.
Lees het Volledige artikelHet Nederlandse systeem voor indicatiestelling garandeert gelijke toegang voor patiënten met behoefte aan institutionele langdurige zorg. Hiermee neemt Nederland een unieke positie in ten opzichte van de meeste Westerse landen. Zo luidde de conclusie van een recent onderzoek dat onlangs werd gepubliceerd in Health Economics, een gerenommeerd gezondheidseconomisch tijdschrift.
In dit artikel bieden we een nieuwe kijk op de invloed van de samenleving en de maatschappelijke context op de geneeskunde, in het bijzonder op medicalisering en overdiagnose. Doorgaans wordt de relatie andersom gelegd waardoor de invloed van de samenleving op de geneeskunde onderbelicht blijft. Meer weten?
Lees het volledige artikel Medicalisation and Overdiagnosis: What Society Does to Medicine
Het boek ‘Te arbeiden aan een mooie zaak’ beschrijft de geschiedenis van de ‘Onderlinge Verzekering van Roomsch-Katholieken tot Verpleging van Zieken in het Sint Elisabethgesticht (later Ziekenhuis) te Alkmaar’ (RKV)’ vanaf 1923. Dus ook van voor en na 1941, toen, onder invloed van de Duitse bezetter, het ziekenfonds zijn intrede deed ...
Niets doen is bij veel medische problemen de beste keuze, maar de ervaring leert dat er vaak onnodig wordt behandeld. Dit is het uitgangspunt van de beter-niet-doen-lijst (BND-lijst), zoals die is ontwikkeld door onderzoekers van IQ healthcare. De beter-niet-doen-lijst bevat 1366 verrichtingen waarvan vast staat dat deze geen gezondheidswinst opleveren en zelfs schade kunnen veroorzaken. Afzien van deze verrichtingen maakt de zorg in ieder geval effectiever en mogelijk ook goedkoper.
Dit artikel bespreekt de uitdagingen van de Europese ziekenhuissector om betere zorg tegen lagere kosten te leveren. Beleid dat zich alleen richt op rationalisering van bedrijfsprocessen, zoals hervormingen van de bekostiging en privatisering van zorgaanbieders, zijn daarvoor waarschijnlijk onvoldoende en zullen worden beïnvloedt door gevestigde belangen.
Begin 2016 heeft de programmaleiding van de Celsus academie een externe commissie gevraagd dit kennisprogramma te evalueren en om aanbevelingen te doen voor de tweede helft van de programmaperiode. De commissie heeft aan de hand van de doelstellingen van het programma drie thema’s geformuleerd waarop het programma is geëvalueerd, te weten:
‐ Het onderzoek van Celsus naar de betaalbaarheid van de gezondheidzorg
‐ De verspreiding van inzichten en toepassing hiervan (kennisdisseminatie)
‐ De driehoeksverhouding VWS/Universiteit/Celsus
Deze rapportage omvat de bevindingen en aanbevelingen van de commissie.
Stijgende zorgkosten zijn een probleem van alle landen en van alle tijden. In dit artikel vatten we de verschenen literatuur over kostenbeheersing sinds de jaren zeventig samen. Dit geeft een overzicht van de mogelijkheden die een overheid heeft om de zorgkosten te beheersen. Maar biedt tevens een conceptueel model dat als toolkit kan dienen voor beleidsmaker die strategieën zoeken voor kostenbeheersing, of voor onderzoekers die zulke strategieën willen evalueren.
Dit artikel biedt een overzicht van de vier pilaren waarop de recente hervormingen in de langdurige zorg in Nederland zijn gebaseerd en hun onderliggende veronderstellingen.
Philip J. van der Wees*, Joost J.G. Wammes, Gert P. Westert, Patrick P.T. Jeurissen
Int J Health Policy Manag 2016, 5(1), 13–22
In dit onderzoek is het verband tussen de omvang van de verzekerde zorg en de hoogte van de wettelijke uitgaven in een steekproef van 8 Europese landen (België , Engeland, Frankrijk , Duitsland, Nederland, Schotland, Zweden en Zwitserland) onderzocht.
Eva Lieberherr, Hans Maarse and Patrick Jeurissen
Boekhoofdstuk (nr7) van het boek 'Strengthening Health System Governance: Better policies, stronger performance'
door Scott Greer, Matthias Wismar, Josep Figueras
ISBN: 9780335261345
Dit hoofdstuk analyseert de levering van diensten door middel van publiek-private samenwerkingen (PPS).
In 2015 hebben we met Celsus op veel terreinen stappen gezet voor onze missie: kennis over betaalbare zorg voor iedere burger. Met beperkte middelen is al veel bereikt en dit zetten we graag voort in 2016.
Download hier het jaarbericht 2015
Centrale berekening indicatoren is efficiënter én betrouwbaarder
Neem vijf ziekenhuizen en ze leveren op drie verschillende manieren gegevens aan voor de kwaliteitsindicator ‘volume aneurysma aorta abdominalis (AAA)-operaties’. Het resultaat is een onbetrouwbare vergelijking tussen ziekenhuizen. Terwijl er in bestaande registraties genoeg data voorhanden zijn. ...
Lees het volledige artikel op de website van Medisch Contact
Het zogenaamde Onderhandelaarsresultaat ggz 2014-2017 (ook wel Bestuurlijk akkoord) roept op tot verlaging van de kostengroei op basis van doelmatigheid. De ggz lijkt met ROM goed voorbereid op doelmatigheidsonderzoek. In dit artikel wordt belicht hoe valide doelmatigheidsonderzoek dient te worden opgezet in de ggz en wordt de rol die de ROM daarbij kan spelen geëvalueerd.
Lees hier het volledige artikel en de bevindingen
In welke mate zijn financiële prikkels een motivatie voor niercentra in Engeland om hun praktijkvoering te wijzigen?
Middels een kwalitatief onderzoek werden interviews gehouden met zorgverleners en managers uit 5 verschillende niercentra in Engeland, gericht op hun subjectieve ervaring met betalingsstructuren.
Het ministerie van VWS heeft in 2013 het Meldpunt Verspilling opgericht, waar burgers melding kunnen doen van de verspilling die zij waarnemen in de zorg. Echter, omdat het om anekdotische informatie gaat is het op basis van deze meldingen nog niet mogelijk iets te zeggen over de omvang en de verdeling van verspilling in de Nederlandse zorg. De Celsus academie heeft daarom in opdracht van de Directie Langdurige Zorg van het Ministerie van VWS in kaart gebracht wat bekend is in de wetenschappelijke literatuur over verspilling in de langdurige zorg.
Deze systematische review geeft inzicht in het gebruik van vragenlijsten als PROM bij patiënten met obstructieve slaapapneu (OSA). Bepaald werd wat de evidentie is voor de kwaliteit van de patiënt-gerapporteerde uitkomstmaten ( PROMs ) waar ze gevalideerd werden bij patiënten met OSA.
Nu is het bewijs om de kwaliteit van deze PROMs als uitkomstmaat volledig te beoordelen niet afdoende, maar -wanneer voorzichtig geïnterpreteerd- hebben ze het potentieel om van aanvullende waarde te zijn bij de beoordeling van aspecten die belangrijk zijn voor de gezondheidstoestand van de patiënt in klinisch onderzoek en in de klinische praktijk.
Lees het volledige artikel:
Measurement properties of patient-reported outcome measures (PROMs) in adults with obstructive sleep apnea (OSA): A systematic review
Introduction
In the nonprofit nursing home sector in the Netherlands prices for provided care are fixed. The fixed prices enable institutions to save money by operating efficiently and generate excess revenues. Consequently, the institutions need to be able to reinvest excess revenues in full into quality improvements due to the nonprofit market. The purpose of this study was to examine the relationship between financial performance and quality of care in Dutch nursing homes.
Recent heeft het Commonwealth Fund hun jaarlijkse International Profiles of Health Care Systems gepubliceerd. In deze rapportage worden de gezondheidszorgsystemen van 15 landen, waaronder Nederland, tot in detail besproken. Celsus heeft hier in belangrijke mate aan bijgedragen. Ben jij benieuwd hoe het Nederlandse stelsel zich verhoudt tot stelsels in andere landen? Bekijk dan hier de rapportage.
Het jaarverslag 2014 'Bouwen aan betaalbare en kwalitatief goede zorg' van de celsus academie is beschikbaar.
Patiëntgerapporteerde uitkomstmetingen (PROMs) kunnen een belangrijke rol spelen in het stimuleren van patiëntgerichte zorg en voor het meten en verbeteren van de kwaliteit van de gezondheidszorg. Het is de vraag in hoeverre het gebruik van PROMs gecombineerd kan worden voor toepassing in de zorg en voor externe verantwoording van de kwaliteit van de zorg.
In de International Health Policy Survey van het Commonwealth Fund in 2012 gaf 57% van de Nederlandse huisartsen aan dat patiënten teveel zorg ontvangen. Dit is opvallend gezien de sterke poortwachterrol van de Nederlandse huisarts in ons zorgsysteem en de recente inspanningen om die rol te versterken. In dit onderzoek hebben wij deze perceptie verder onderzocht. Als belangrijkste verklaring vonden wij een zeer vraaggerichte houding bij huisartsen in behandel- en verwijsgedrag. In het artikel bespreken wij deze bevinding (plus de overige bevindingen) en de implicaties hiervan.
De link naar het volledige artikel:
J. Wammes et al, ‘Is the role as gatekeeper still feasible? A survey among Dutch general practitioners’, Family Practice, 2014, Vol. 31, No. 5.
Door: Patrick Jeurissen
Samenvatting
De kosten van zorg stijgen al sinds vele decennia - soms sneller, soms langzamer. Deze stijging gaat harder dan de economische groei, met als gevolg dat de zorg een steeds groter beslag legt op de nationale welvaart.
Zorg wordt voor het grootste deel gefinancierd met ‘publieke’ middelen. De toegang tot medisch noodzakelijke zorg voor mensen met lagere inkomens en voor zieke mensen die behoefte hebben aan dure behandelingen komt immers op een volledig vrije markt in de knel.
Macroeconomische wetmatigheden stellen tegelijkertijd ‘grenzen’ aan de collectieve lastendruk op straffe van economische stagnatie en daarmee ook (impliciet) aan de omvang van de collectieve zorg. In de zeven magere jaren waarin we ons nu bevinden, staat de vraag hoe de collectieve zorgkosten te beheersen weer nadrukkelijk op de politieke agenda.
Het volledige opiniestuk is beschikbaar in het Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen March 2014, Volume 92, Issue 3, pp 99-100
Door Hilhorst BM en PPT Jeurissen.
Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek 2014
Door: Patrick Jeurissen en Joost Trienekens
In dit artikel exploreren we in hoeverre het nieuwe zorgstelsel toegerust is op de uitdaging om de zorg betaalbaar te houden. Dit laatste staat hoog op de politieke agenda en dat is niet zo verwonderlijk. We besteden immers meer dan dertien procent van ons bruto binnenlands product aan zorg. Tegelijkertijd bestaat de opgave om de openbare financiën, die zwaar onder druk staan door de al vijf jaar durende financiële en economische crisis, op orde te brengen. Dat gaat, gelet op de omvang van het beslag van de zorg op de collectieve uitgaven en het historisch hoge groeipercentage, niet zonder ingrepen in de zorg. De ook door Nederland gesteunde aanscherping van Europese begrotingsrichtlijnen dwingen om het mes in de zorguitgaven te zetten (Fahy 2012). Indien we ons realiseren dat de zorguitgaven al meer dan tien jaar fors groeien en dat de budgettaire kaders routinematig worden overschreden (Taskforce Beheersing Zorguitgaven 2012), is duidelijk dat een trendbreuk geen sinecure is. Lees de volledige PDF
(Bron www.TPEdigitaal.nl, 2014 jaargang 8(2) 'Wat werkt echt (niet) om kosten te besparen in de zorg')