Perspectieven van stakeholders op het bestendigen van maatschappelijke kostenbesparingen uit initiatieven voor kwaliteitsverbetering

Naast het verbeteren van de kwaliteit van zorg, zijn initiatieven voor kwaliteitsverbetering vaak ook bedoeld om kosten te besparen. Een voorbeeld hiervan is prehabilitatie, dat het aantal complicaties en de verblijfsduur in het ziekenhuis kan verminderen. Het proces van reductie in gebruik naar daadwerkelijke maatschappelijke kostenbesparing blijft in de praktijk echter onzeker. Ons doel was om belemmerende en bevorderende factoren in dit proces te identificeren. Onze testcase was de implementatie van prehabilitatie in een Nederlands ziekenhuis.

We interviewden 20 stakeholders (18 uit het ziekenhuis en 2 afkomstig van zorgverzekeraars) en identificeerden 20 belemmerende en 23 bevorderende factoren in vier stadia: capaciteitsvermindering, vermindering van afdelingsuitgaven, vermindering van ziekenhuisuitgaven en vermindering van uitgaven verzekeraars. Alle deelnemers verwachtten dat de overtollige capaciteit gebruikt zou worden voor andere prioriteiten. Dit werd als zeer waardevol en efficiënt ervaren. Andere barrières om besparingen te realiseren waren de angst om veerkracht, flexibiliteit, status en inkomsten te verliezen. Het niet goed op elkaar afstemmen van dienstverleningscontracten tussen ziekenhuizen en verzekeraars kan het vermogen om kostenbesparingen financieel te stimuleren belemmeren. Bovendien kunnen sommige contracttypes de overdracht van besparingen van ziekenhuizen naar verzekeraars belemmeren. Als bevorderende factoren werden onder andere shared savings-overeenkomsten, een expliciete strategie gericht op alle fasen en een tekort aan arbeidskrachten genoemd.

Deze studie beschrijft op systematische wijze de belemmerende en bevorderende factoren die het vertalen van initiatieven voor kwaliteitsverbetering in maatschappelijke kostenbesparingen in de weg staan. Belanghebbenden verwachten dat alle bespaarde capaciteit zal worden gebruikt voor andere prioriteiten, waaronder het bieden van zorg vanwege de toenemende vraag. Het vastleggen van besparingen gebeurt niet automatisch, wat de noodzaak benadrukt van een strategie die zich richt op alle stadia.

Lees het volledige artikel ‘Stakeholders' perspectives on capturing societal cost savings from a quality improvement initiative: A qualitative study’ van Daniëlle Kroon, Simone A van Dulmen, Niek W Stadhouders, Jonas Rosenstok, Baukje van den Heuvel, Gert P Westert, Rudolf B Kool, Patrick P T Jeurissen. PLoS ONE 19(9): e031079