Zelfstandige Behandelcentra zijn geen garantie voor hoge kwaliteit en lage zorgprijzen

vijf electieve chirurgische ingrepen onder de loep

In het Nederlandse zorgsysteem nemen Zelfstandige Behandelcentra (ZBCs) een steeds prominentere positie in. De meeste ZBCs kunnen worden aangemerkt als focusklinieken. De ‘focus factory’ theorie stelt dat ZBCs door specialisatie en routine, een hogere kwaliteit tegen lagere prijs kunnen aanbieden dan ziekenhuizen. In dit artikel analyseren de onderzoekers deze stelling. De wisselwerking met gereguleerde competitie die zo kenmerkend is voor het Nederlandse zorgsysteem wordt expliciet meegenomen in de analyses.
 
Resultaten uit dit onderzoek geven geen eenduidig bewijs dat ZBCs betere kwaliteit leveren tegen een lagere prijs. Dit werd onderzocht voor de vijf electieve (planbare) ingrepen, te weten: totale heup- en knie vervangingen, operatie van de voorste kruisband, cataract en carpaal tunnel syndroom. Kanttekening bij dit onderzoek is dat passantentarieven werden geïncludeerd in plaats van gecontracteerde prijzen.

Andere studies laten zien dat zorgverzekeraars gemiddeld lagere prijzen onderhandelen met ZBCs dan met ziekenhuizen. Vanuit het perspectief van de zorgverzekeraar kan het daarom nog steeds rendabel zijn om ZBCs te contracteren. De kwaliteit van zorg in ZBCs is weliswaar niet zozeer beter, maar ook niet aanmerkelijk slechter. Dit onderzoek laat bovendien een substantiële variatie in de kwaliteit van electieve zorg zien, terwijl er geen relatie werd gevonden tussen kwaliteit van zorg en concentratiegraad bij ZBCs. Voor Zorgverzekeraars zouden deze uitkomsten een stimulans kunnen zijn om selectiever te contracteren in de markt van electieve chirurgie.

Anouk Tulp*, Florien Kruse* , Niek Stadhouders, Patrick Jeurissen
*Gezamenlijke eerste auteurs
Independent Treatment Centres Are Not a Guarantee for High Quality and Low Healthcare Prices in The Netherlands – A Study of 5 Elective Surgeries
International Journal od Health Policy and Management, 2020, x/x, 1-10