Particuliere verpleeghuizen in Nederland: welke factoren verklaren de groei?

Er is vrij weinig bekend over de particuliere verpleeghuissector. Wij weten bijvoorbeeld niet eens precies hoeveel particuliere verpleeghuizen er in Nederland actief zijn. We weten wel dat de sector substantieel is gegroeid. Met deze studie is allereerst de samenstelling van de particuliere verpleeghuissector in kaart gebracht en hebben we bovendien geanalyseerd welke factoren de groei van de particuliere verpleeghuizen kunnen verklaren. Dit hebben we gedaan met een mixed-methods benadering: een combinatie van zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden.

Samenstelling van de particuliere verpleeghuissector
Wij hebben op basis van verschillende databronnen een dataset samengesteld die 274 particuliere verpleeghuizen in Nederland telt. Dit staat gelijk aan ongeveer 12% van het totaal aantal verpleeghuizen in Nederland. 142 particuliere verpleeghuizen financieren hun zorg middels persoonsgebonden budgetten (PGB), en 132 financieren hun zorg via een volledig pakket thuis (VPT) of modulair pakket thuis (MPT). De VPT en MPT pakketten worden via het zorgkantoor gecontracteerd. Uit onze dataset identificeerden we dat 82% van de VPT/MPT gefinancierde huizen aangesloten zijn bij een particuliere verpleeghuisketen (een organisatie met meer dan 1 locatie), bij PGB gefinancierde huizen is dit percentage 69%. De 4 grootste verpleeghuisketens bezitten ongeveer 40% van de markt bij zowel VPT/MPT en PGB gefinancierde huizen. Ten slotte, zijn private equity partijen actief bij ongeveer 20% van de VPT/MPT gefinancierde huizen.

Factoren voor groei
Op basis van onze bevindingen stellen wij dat door de hervormingen in de langdurige zorg een nieuwe markt is ontstaan waardoor er ruimte kwam voor groei van de particuliere verpleeghuissector. De particuliere verpleeghuissector draagt zelf als reden aan dat de toename in het aantal particuliere verpleeghuizen komt doordat de traditionele non-profit verpleeghuissector niet adequate heeft gereageerd op de veranderende behoeftes en wensen van cliënten. De particuliere verpleeghuissector heeft hier op ingespeeld en geprobeerd om een alternatief aan te bieden. Bovendien selecteren de particuliere verpleeghuizen de krenten uit de pap om rendabel te blijven. Ze gebruiken het bredere zorgsysteem door te leunen op externe specialistische zorg om zo hun arbeidskosten te verlagen. Een andere belangrijke factor is dat particuliere verpleeghuizen de mogelijkheid hebben om privaat kapitaal (bijv. private equity-bedrijven) aan te trekken. Daaruit kan geld vrijgemaakt worden voor grote investeringen. In tegenstelling tot de traditionele non-profit verpleeghuizen waarvoor het veel lastiger is om externe private investeerders aan te trekken.

Aline Bos*, Florien Kruse* & Patrick Jeurissen. For-Profit Nursing Homes in the Netherlands: What Factors Explain Their Rise?
International Journal of Health Services, 10 april 2020
*Gezamenlijk eerste auteur