Gaat Obamacare de zomer halen?
Obamacare is de informele naam van de herziening van de gezondheidszorg in de Verenigde Staten die de afgelopen jaren stapsgewijs is ingevoerd. Het belangrijkste kenmerk van de herziening is een verplichte zorgverzekering voor vrijwel alle Amerikanen. Op basis van schattingen van de Amerikaanse overheid hebben 16.4 miljoen Amerikaanse burgers na de invoering een verzekering afgesloten(1). Uit ons eigen onderzoek blijkt dat herziening van het zorgstelsel in de staat Massachusetts, dat als blauwdruk heeft gediend voor Obamacare, succesvol was(2). In feiten en cijfers over Obamacare vindt u achtergrondinformatie over het nieuwe zorgstelsel.
De Democratische president zelf heeft die benaming destijds slim als geuzennaam overgenomen van de Republikeinen na hun eerdere geringschattende opmerkingen over de herziening. Het nieuwe zorgstelsel in de Verenigde Staten is zoals veel zaken in het land uitgemond in een continue politieke strijd tussen Democraten en Republikeinen. Daarnaast blijkt het aloude wantrouwen van de individuele staten jegens de federale overheid een belangrijke bron van problemen. Keer op keer wordt er een bom gelegd onder het systeem door aanvallen van Republikeinen of door staten die het niet eens zijn met de herziening van het zorgstelsel.
De nieuwste bom onder het systeem is de zaak onder de naam King v. Burwell. In deze rechtszaak wordt de rechtsgeldigheid aangevochten van subsidies aan burgers die via de federale overheid een zorgverzekering hebben afgesloten. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat alle staten een eigen ‘marktplaats’ van zorgverzekeringen zouden inrichten waar burgers hun verzekering konden afsluiten. In de praktijk blijkt dat slecht een deel van de staten een eigen markplaats heeft ingericht. Daarmee zijn burgers in 34 staten afhankelijk van de marktplaats die door de federale overheid is ingericht. En daar lijkt een mogelijke weeffout in de wet te zitten: burgers met een laag inkomen die voor subsidie op hun zorgpremie in aanmerking komen moeten hun verzekering via de staat afsluiten en mogen dit niet via de overheid doen. Aldus de aanklagers onder de naam King tegen de minister van volksgezondheid Burwell.
De uitspraak door het Hooggerechtshof over de rechtszaak volgt naar verwachting in juni. Als de aanklagers succesvol zijn dat heeft dat naar verwachting directe consequenties voor zo’n vijf miljoen Amerikanen die met behulp van overheidssubsidie hun zorgverzekering hebben afgesloten. Als die subsidie niet rechtsgeldig blijkt dan kunnen zij hun zorgpremie niet meer betalen. Daarmee vervalt de verplichting voor het afsluiten van een verzekering. Een uitspraak in het nadeel van Obamacare kan een belangrijk deel van het fundament van het zorgstelsel wegslaan. De verwachting is dat er een verstoring van de zorgverzekeringsmarkt zal ontstaan en dat de zorgpremies omhoog gaan voor diegenen die niet voor subsidie in aanmerking komen. Kortom: de betaalbaarheid van de zorg komt onder druk te staan.
Na hoorzittingen van het Hooggerechtshof in maart is het angstvallig stil en iedereen wacht de uitspraak in spanning af. President Obama heeft tot nu toe rechtszaken overleefd waarbij de rechtsgeldigheid van zijn zorgstelsel werd betwijfeld. Maar deze keer is het wel heel erg spannend. De lessen uit Amerika zijn van belang voor inzicht en kennis in de betaalbaarheid van de gezondheidszorg. Vanuit de Celsus academie volgen wij de ontwikkelingen op de voet en zullen uiteraard berichten over de uitkomst.
(1) http://aspe.hhs.gov/health/reports/2015/uninsured_change/ib_uninsured_change.pdf
(2) Van der Wees PJ, Zaslavsky AM, Ayanian JZ. Improvements in health status after Massachusetts health care reform. Milbank Quartely 2013;91(4):663-89
Dr. Philip van der Wees is fysiotherapeut en bewegingswetenschapper. Projectleider bij de Celsus academie en senior onderzoeker / staflid IQ healthcare, afdeling van het Radboudumc.