Million dollar baby

In de Verenigde Staten wordt weleens gesteld dat de hoogste rekening die een Amerikaan in zijn leven moet betalen vrijwel altijd een rekening van het ziekenhuis is. Een halve minuut googelen brengt je in contact met de meest bizarre verhalen. Klik bijvoorbeeld hier (1) voor een verhaal over Ella, wiens ouders een rekening van meer dan een miljoen dollar kregen.Het zal niemand verrassen dat met dergelijke prijzen en het ontbreken van een limiet op eigen bijdragen bijna 40% van de Amerikanen in 2013 geen gebruik maakte van zorg terwijl deze wel geïndiceerd was (2). 

Gelukkig hebben wij de zorg in Nederland beter georganiseerd – al is ook in Nederland zorgmijding een belangrijk thema (3). Toch zet het verhaal van Ella aan het denken: Is Ella een uniek geval en is zij de spreekwoordelijke uitzondering? Of zijn dit soort situaties aan de orde van de dag? Googelen leert dat er talloze Amerikanen zijn met exorbitant hoge rekeningen. En welke zorg krijg je voor meer dan een miljoen dollar? Ella heeft meer dan zes maanden in de neonatale intensive care unit gelegen, maar is slechts één keer geopereerd. Veertig duizend dollar per dag beademing met stikstofmonoxide verklaart veel.

Wat zegt dit nu voor Nederland en wat kunnen we hiermee?
Ook in Nederland is al decennialang bekend dat een beperkt aantal verzekerden die vaak erg ziek zijn, verantwoordelijk zijn voor het leeuwendeel van de kosten. Met andere woorden, de zorgkosten zijn zeer scheef verdeeld over de Nederlandse populatie. Naar schatting zijn in Nederland de 1% verzekerden met de hoogste kosten verantwoordelijk voor grofweg dertig procent van de uitgaven, de 5% verzekerden met hoogste zorgkosten voor ongeveer vijftig procent. Dit is niets opzienbarend: dit is precies de reden waarom wij een zorgverzekering hebben en op deze manier risico’s spreiden.

De implicatie hiervan is wel dat gerichte interventies op deze verzekerden (of verzekerden die risico lopen in de hoge kosten categorie te belanden) een efficiënte manier zouden kunnen zijn voor het beteugelen van de zorgkosten - en wellicht zelfs het verbeteren van de gezondheid. In de VS wordt deze strategie al jaren gevolgd. Gek genoeg weten we in Nederland niet goed wie de verzekerden met hoge zorgkosten zijn. We weten niet welke zorg zij verbruiken, met welke gezondheidsproblematiek zij kampen en of er mogelijkheden zijn voor gericht beleid. 

Celsus gaat hierin verandering brengen door de 5% verzekerden met hoogste zorgkosten eens grondig in kaart te brengen. Op basis van deze analyses moet het mogelijk zijn de gezondheid van deze verzekerden te verbeteren, en kosten te reduceren.

Maar er is meer: recent hebben wij een onderzoek naar dure zorgvoorzieningen afgerond. Een actueel onderwerp in Nederland. Marcel Levy van het AMC bijvoorbeeld, pleitte recent voor een veel actievere rol van de Nederlandse overheid in de (dure) geneesmiddelenmarkt. Wij zouden volgens Levy niet meer moeten spreken van een markt, maar van een ‘algemene voorziening waar zieke (en dus afhankelijke) medeburgers recht op hebben’ (4), sterk gereguleerd door de overheid. 

In onze studie naar dure zorgvoorzieningen hebben wij voor vijf verschillende landen vanuit macro-perspectief onderzocht hoe zij dure zorgvoorzieningen (5) ‘beheersen’. Engeland was hierin de uitschieter met haar NHS specialised services waardoor vanaf april dit jaar dure zorgvoorzieningen nog sterker centraal beheerd worden. Door middel van NHS specialised services kent Engeland een integrale planning, inkoop en financiering van het overgrote deel van de dure zorgvoorzieningen, goed voor tenminste 13,5 miljard pond (ongeveer 10% van de totale uitgaven) . De hervorming is pas enkele maanden onderweg, ik ben vrij sceptisch maar toch zeer benieuwd naar de gevolgen: blijft de zorg nog wel toegankelijk en van hoge kwaliteit? Wat is de invloed op kosten? Marcel Levy zal ongetwijfeld mee kijken.

1) Verhaal van Ella
2) Access, affordability and insurance, VS comparedto 10 other countries
3) In september is hier een Kamerdebat over gevoerd. De Celsus rapportage Omvang en financiering van het basispakket; Een verkennende internationale vergelijking werd hier onder andere besproken.
4) NRC opiniestuk: Medicijnen horen niet op een vrije markt
5) Voor een deel WBMV-zorg. Wij hebben gekozen voor DaVinci robots, transplantatiegeneeskunde, kinderoncologie en zorg aan patiënten met zeldzame ziekten.