Eerste verkenning effecten hoofdlijnenakkoorden

Bijlage 4 van het eindrapport ‘Zorgen voor gezonde groei’

In opdracht van het Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport is het rapport ‘Eerste verkenning effecten hoofdlijnenakkoorden (hla’s)’ geschreven en opgenomen als bijlage 4 van het Eindrapport ‘Zorgen voor gezonde groei’ van de Technische werkgroep Beheersinstrumentarium Zorguitgaven.
In deze verkenning werden interviews met bestuurders en directeuren van zorgaanbieders gevoerd. Zij staan als het ware tussen alle partijen die gezamenlijk de hla’s hebben getekend, en hebben zo een goed beeld van de effecten van de hla’s en de inspanningen die partijen hebben geleverd. Het doel van dit onderzoek was niet om na te gaan welke specifieke afspraken uit de hla’s al dan niet zijn nagekomen, maar om een eerste indruk van de effecten te krijgen.

Zowel in de medisch specialistische zorg (MSZ) als in de geestelijke gezondheiszorg (GGZ) heeft de Minister van VWS meerdere Hoofdlijnenakkoorden (hla’s) afgesloten met de sector. Met deze hla’s beoogt de overheid de kosten te beteugelen, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorgverlening. De hla’s zijn vrijwillige akkoorden tussen de zorgaanbieders, zorgverzekeraars en overheid. In deze rapportage beschrijven we een eerste verkenning van de resultaten van de hla’s op basis van 9 interviews met aanbieders van medisch specialistische zorg (MSZ) en geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Het doel van dit onderzoek is om een eerste grove inventarisatie te maken van de effecten van de hla’s. Welke acties hebben de verschillende partijen doorgevoerd? Het doel van het onderzoek was niet om na te gaan welke specifieke afspraken uit de hla’s wel of niet zijn nagekomen.

De geïnterviewde zorgaanbieders geven in meerderheid aan dat de hla’s toegevoegde waarde hebben gehad. De impact van de hla’s schatten de geïnterviewden wel verschillend in. De hla’s hebben veranderingen gefaciliteerd en geholpen in de discussie om als sector gezamenlijk
doelstellingen te bepalen. De bestuurders  geven aan dat de meeste maatregelen ook genomen zouden zijn zonder de hla’s, maar dat de effectiviteit dan lager was geweest. Een belangrijk aspect is dat veel acties die genomen zijn niet direct aan een hla gekoppeld kunnen worden. Daarnaast maken bestuurders niet altijd onderscheid welke acties wel of niet aan de hla’s zijn gebonden. In de periode van de hla’s zijn namelijk ook andere wijzigingen in wet- en regelgeving doorgevoerd, welke zijn door vertaald naar beslissingen.

Veelal is het een combinatie van de hla’s en overige wetgeving die er toe heeft geleid dat acties zijn ondernomen. De demping van de kostenontwikkeling komt volgens de geïnterviewden zowel voort uit de plafondafspraken die zorgverzekeraars en zorgaanbieders hebben gemaakt als uit de laagconjunctuur. De hla’s hebben hiermee de mogelijkheden geboden om met name de groei te beperken. De bestuurders van zorgaanbieders zijn mede door de hla’s in staat gesteld om de contractuele afspraken met zorgverzekeraars door te vertalen naar de interne organisatie. De inhoudelijke agenda van de hla’s heeft de noodzakelijke druk gegeven om gepast gebruik en de
doelmatigheid van de zorg te verbeteren.

Lees bijlage 4 ‘Eerste verkenning effecten hoofdlijnenakkoorden’ of lees het volledige rapport ‘Zorgen voor gezonde groei’.