Wordt de soep toch zo heet gegeten?

'I don't think even I could create this much chaos in less than a week' tweette Frank Underwood, het bekende personage uit 'House of Cards', op 27 januari.

Vlak na de verkiezing van Donald J. Trump tot 45e president van de Verenigde Staten ging ik, en veel mensen met mij, ervan uit dat de soep niet zo heet gegeten zou worden als hij zou worden opgediend. Trump riep van alles, maar of hij dat echt zou gaan doen? Ja, dus. Trump ondertekende op dag één meteen een verordening die ‘Obamacare’ moet terugdraaien.

De acties van de nieuwe president hebben in de pro-democratische gebieden aan de kusten veel kwaad bloed gezet. Ook in Boston hebben op zaterdag 21 januari, een dag na de inauguratie, meer dan 200.000 gedemonstreerd voor gelijke rechten en respect.

Hier een paar foto’s van mede-fellows :
Figure 1 Boston Common, demonstratie midden in Boston op 21 januari

Figure 2: Twee mede-fellows met een bord ' nasty women' (een verwijzing naar de opmerking die Trump over Hillary Clinton maakte tijdens de campagne).

Figure 3: Dochter van een van de Engelse fellows

Hoe je het ook bekijkt, het beleid van Trump zet ook Harvard op z’n kop. Door de inreisverdragen is een aantal studenten gestrand in het buitenland. En anderen kunnen het land niet meer uít omdat ze het risico lopen niet meer naar binnen te mogen. Hoogleraren reageren. Zo neemt het Harvard Global Health Insitute, waar ik ook bij hoor, de organisatie van een conferentie over klimaatverandering over die de overheid op het laatste moment heeft afgezegd.

Voor mijn werk zijn natuurlijk de ontwikkelingen rondom de Affordable Care Act (Obamacare) het belangrijkst. Veel mensen zijn voor hun zorgverzekering afhankelijk van deze wet. Er is berekend dat door afschaffing in een keer weer 30 miljoen mensen hun zorgverzekering kwijtraken.

Een van deze mensen is Laura*. Laura, een zelfstandig concertvioliste, is verzekerd voor zorg via de werkgever van haar echtgenoot. Ze hebben 2 kinderen en wonen in een eigen huis. Haar man krijgt leukemie. Nadat zijn ziekte in remissie is, gaat hij weer aan het werk. Zijn bedrijf reorganiseert en hij krijgt ontslag. Hiermee wordt de zorgverzekering voor het gezin ook beëindigd. Dan slaat het noodlot opnieuw toe: de leukemie komt terug. Vóór Obamacare was dit gezin veroordeeld tot de bedelstaf. De man is onverzekerbaar, maar heeft medische zorg nodig. Het huis moet worden verkocht om de peperdure behandelingen te betalen. Laura geeft haar onregelmatige concertwerk op om dicht bij huis les te geven en het gezin draaiende te houden. Hiermee zijn de kosten van de behandeling echter niet te dragen, en het gezin zakt langzaam af tot onder de armoedegrens. Onder Obamacare is het mogelijk voor Laura om als zelfstandige een gesubsidieerde zorgverzekering af te sluiten voor haar gezin, die het grootste deel van de kosten van de oncologische behandeling dekt. Het huis hoeft niet verkocht te worden en Laura kan blijven werken als violiste.

Barack Obama heeft beleidsmakers in de The New England Journal of Medicine (Jan 2017) gewaarschuwd voorzichtig met de wet om te springen en zich te houden aan de eed van Hippocrates: ‘First, do no harm’. Door onbezonnen terugtrekken van de wet kan het hele systeem als een kaartenhuis in elkaar storten. Dit is niet uit de lucht gegrepen. Deze figuur laat zien hoe complex de wet in elkaar zit.

Samen met mijn mede-fellow Dorien Zwart heb ik geprobeerd dit complexe systeem en de mogelijke consequenties van (gedeeltelijk) afschaffen uit te zoeken. Het resultaat is een beknopt artikel dat nu online staat in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De casus van Laura* is hierin beschreven. Maar ook de casus van Jason die door zijn hartaandoening praktisch onverzekerbaar is, Joanna die doordat ze in Iowa woont en niet in Kansas een screeningsonderzoek naar erfelijke darmkanker kan betalen, en Jack die door Obamacare jaarlijks een boete van ongeveer 700 dollar moet betalen.

Na het lezen van dit stuk weten jullie in ieder geval meer dan 35% van de Amerikanen die niet weten dat de “Affordable Care Act’ hetzelfde is als ‘Obamacare’ (Lees meer hierover via deze link).

* Deze casus is gefingeerd en gebaseerd op werkelijke casuïstiek.

Door Marit Tanke, plv programmaleider van Celsus. Zij verblijft momenteel een jaar in Amerika voor onderzoek naar hoe de zorg beter en goedkoper kan.